Νεκρά Θάλασσα

(αραβ. Al – Bahr, εβρ. Yam ha – Melah). Λιμναία λεκάνη (1.020 τ. χλμ.) της Παλαιστίνης, στο βαθύπεδο του Ελ Γορ. Ανήκει στην Ιορδανία, εκτός από το νοτιοδυτικό τμήμα που ανήκει στο Ισραήλ. Bρίσκεται περίπου 395 μ. κάτω από την επιφάνεια της θάλασσας (είναι το πιο μεγάλο βαθύπεδο της Γης), ενώ το βάθος της φτάνει τα 800 μ. Τα νερά της Ν.Θ., τα οποία δεν αποχετεύονται από ποταμούς, είναι εξαιρετικά πυκνά· πράγματι, το ζεστό και ξηρό κλίμα της περιοχής και η υψηλότατη εξάτμιση συντελούν ώστε τα άλατα που περιέχονται στα νερά τα οποία ο ποταμός Ιορδάνης χύνει στη λίμνη, να συμπυκνώνονται προοδευτικά. Η αλμυρότητα είναι της τάξης των 275 γρ. ανά λίτρο, τεράστια σε σχέση με το μέσο όρο του νερού των ωκεανών (35 γρ. ανά λίτρο)· η σημαντική ποσότητα των διαλυμένων αλάτων κάνει τα νερά τόσο πυκνά ώστε μπορεί κανείς να επιπλεύσει εύκολα, αλλά αποκλείει την ύπαρξη οποιασδήποτε μορφής ζωής, ζωικής ή φυτικής. Τα πιο κοινά άλατα είναι το χλωριούχο μαγνήσιο, το χλωριούχο νάτριο, το χλωριούχο ασβέστιο, το χλωριούχο κάλιο και το βρωμιούχο μαγνήσιο. Η εξαγωγή των αλάτων αυτών από τα νερά της λίμνης τροφοδοτεί μια βιομηχανία που παίρνει ολοένα και μεγαλύτερες διαστάσεις, ιδιαίτερα στη νοτιοδυτική ακτή, όπου υπάρχουν βιομηχανικές εγκαταστάσεις μεγάλης σημασίας. Πάπυροι της Ν.Θ. Κείμενα μιας μοναστικής κοινότητας, που ταυτίζεται με μια ομάδα Εσσαίων, οι οποίοι ήταν εγκατεστημένοι στην περιοχή της Ν.Θ. Τα πρώτα ανακαλύφθηκαν τυχαία το 1947, όταν μερικοί βεδουίνοι βρήκαν σε μια σπηλιά του Ουάντι Κουμράν υδρίες οι οποίες περιείχαν κυλίνδρους παπύρων, κρυμμένους, πιθανότατα, από μοναχούς αναγκασμένους να εγκαταλείψουν τον τόπο· αργότερα βρέθηκαν και άλλοι από επιστημονικές αποστολές στην περιοχή αυτή. Οι πάπυροι, που χρονολογούνται από τον 1o αι. π.Χ. έως τα μέσα του 1ου αι., παρουσιάζουν μεγάλο ενδιαφέρον από ιστορικοθρησκευτική, γλωσσολογική και παλαιογραφική άποψη. Περιλαμβάνουν ολόκληρα αντίγραφα και αποσπάσματα από βιβλικά κείμενα, πολύ πιο αρχαία από εκείνα που έχουν φτάσει σε μας, μεταξύ των οποίων δύο αντίτυπα του βιβλίου του Ησαΐα (το ένα σχεδόν όμοιο με το παραδοσιακό κείμενο) και αποσπάσματα στην εβραϊκή μερικών απόκρυφων, γνωστών μέχρι τότε μόνο από μεταφράσεις. Μεταξύ των τελείως νέων κειμένων αναφέρονται αποσπάσματα από σχόλια βιβλίων της Παλαιάς Διαθήκης και έργα που αφορούν τη ζωή της κοινότητας του Κουμράν, όπως το Εγχειρίδιο πειθαρχίας, που καθορίζει τους τρόπους εισδοχής, τις κυρώσεις, τα θρησκευτικά καθήκοντα και τα καθήκοντα εργασίας. Στους Ψαλμούς, που μοιάζουν με τους βιβλικούς, βλέπουμε την απήχηση των ιστορικών περιστατικών του εβραϊκού λαού, που εκείνη την εποχή έχασε, ξαναπέκτησε και ξανάχασε την ανεξαρτησία του, και τη θρησκευτική αντίθεση μεταξύ του παραδοσιακού ρεύματος και των ελληνιστών νεωτεριστών· αντίθεση που πήρε τη μορφή αδυσώπητου πόλεμου, με χαρακτήρα εσχατολογικό, μεταξύ των υιών του φωτός και των υιών του σκότους στον Πάπυρο του πολέμου. Στα κείμενα αυτά γίνεται λόγος για έναν διδάσκαλο της δικαιοσύνης, ιερέα πιθανότατα, στον οποίο ο ίδιος ο Θεός ανακοινώνει την ερμηνεία των ιερών βιβλίων και του οποίου θρηνείται ο θάνατος (δε φαίνεται να ήταν βίαιος) και περιγράφεται ο αγώνας κατά του ασεβούς ιερέα, δεν έχει όμως διαπιστωθεί με βεβαιότητα ποια ήταν τα δυο αυτά πρόσωπα. Τμήμα από κύλινδρο χειρόγραφων της Νεκράς θάλασσας? οι πάπυροι αυτοί, εξακόσιοι περίπου, ανακαλύφτηκαν το 1947 σε μια σπηλιά του Ουάντι Κουμράν και εκφράζουν τη θρησκευτική σκέψη μιας μυστικιστικής παλαιστινιακής αίρεσης.